नेपाली काँग्रेस १४ औं महाधिवेशनको देशभर स्थानीय स्तरको नेतृत्वको लागि सरगर्मी बढ्न थालेको छ । जिल्लाका नेता तथा कार्यकर्ताहरुको दौडधुप पनि बढ्दै गईरहेको छ । चितवनमा भदौ २१ गतेदेखि शुरु हुने वडास्तरीय अधिवेशन देखि जिल्ला अधिवेशनका लागि उम्मेदवार घोषणा गर्ने क्रम चलिरहेको छ । प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा उल्लेखनीय भूमिका खेलेको चितवनमा स्थानीय नेतृत्वबारे अन्यत्र पनि निकै चासोका रुपमा हेरिएको छ । जिल्लामा विभिन्न पदमा थुप्रै आकांक्षीहरु देखिएका छन । काँग्रेसको जिल्ला नेतृत्वका लागि आफूलाई प्रस्तुत गर्ने आशालाग्दो नेताका रुपमा चिनिन्छन् आनन्द राज राउत । राउतले जिल्ला कार्यसमितिको सचिव उम्मेदवारीको घोषणा गरेका छन् । राउत २०५० सालदेखिनै स्कुले जीवनबाट नेविसंघ स्कुल कमिटी देखि नेपाली काँग्रेसको राजनीतिमा अनवरत रुपमा सक्रिय रहदै आएका छन् ।
राउत २०५७ सालमा बालकुमारी कलेजका स्ववियु सदस्य, २०५८सालमा भरतपुर नगर समिति सभापति, २०५९ सालदेखि नेविसंघ जिल्ला सदस्य, २०६४ देखि २०७२ सम्म तरुण दल चितवनको सचिव, र पछिल्लो पटकका तरुण दल , चितवनको अध्यक्ष पदको प्रत्यासी उमेद्वार थिए । उनी सामाजिक संघ संस्थामा पनि उत्तिकै क्रियाशील छन ।नेपाल परिवार नियोजन संघ, चितवनको पूर्व सदस्य, नेपाल क्षयरोग निवारण संघको निवर्तमान सदस्य र नेपाल रेडक्रस सोसाइटीका आजिवन सदस्य राउत नेपाली काँग्रेसको राजनीतिमा भरोसा लाग्दा नेता हुन् ।नेपाली काँग्रेसको आसन्न १४ औं महाधिवेशनको क्रममा जिल्ला कार्यसमिति चितवनका सचिवमा उमेदवारी दिएका राउतले आफ्नो उम्मेदवारीको आवश्यकता र आफ्ना भावी कार्यदिशाका बारे सत्यतथ्य समाचारको सँग गरेको कुराकानीको अंशः
देशभर १४ औं महाधिवेशनको चहलपहल बढ्दै गईरहेको छ । तपाईले पनि काँग्रेस जिल्ला कार्य समितिको सचिवका लागि उमेद्वारी घोषणा गर्नुभएको छ ? तपाईको उम्मेदवारी किन?
मेरो राजनीतिक सकृयता स्कुल जीवनदेखि नै हो । तीन दशक अघिदेखि म काँग्रेस पार्टीको कुनै न कुनै संगठन , तहतप्कामा रहेर काम गर्दै आएको छु । विगत बर्षहरुलाई एकदम मिहिन रुपमा केलाउँदा यो ७० बर्षभन्दा बढी पुरानो पार्टी कहीनै कहीं ट्रयाकबाट बाहिर गईरहेको , अलिकति मुख्य मियोबाट बाहिर गएको हो कि भन्ने लाग्छ । जसका कारण अन्य पार्टीले यसको कमजोरीको अवसर लिएको हामीलाई अवगत भएकै कुरा हो । नेतृत्वमा बस्नेहरुको कमिकमजोरीका कारण पार्टी कमजोर भएको देख्दा पार्टीको एक सिपाहीलाई चित्त दुख्नु स्वभाविक हो । खासगरी जिल्लामा रहेर पार्टीको लागि मैले दुःख र हण्डर पनि खाँदै आएको छु । त्यसैले पार्टीलाई एक ढिक्का बनाउन , कमजोरी सुधार्नु मेरो पनि जिम्मेवारी हो । वास्तवमा भन्ने हो भने हामी सैद्धान्तिक र वैचारिक रुपमा बलिया छौं तर संगठनका हिसावले कमजोर छौं । त्यसैले यो चौधौं महाधिवशनमा सचिवको मेरो उम्मेदवारी काँग्रेसलाई सांगठनिक रुपमा मजवुद र गतिशिल बनाउन योगदान दिनका लागि हो ।
संगठन कसरी र के कारणले कमजोर बन्न पुग्यो ?
पार्टी संगठन कमजोर हुनुमा थुप्रै वाह्य तथा आन्तरिक कारणहरु छन् । तर मुख्यतः मैले दुईवटा कारण देखेको छु । पहिलो त हामीले हाम्रा सदस्यहरुलाई उत्साहित र रचनात्मक बनाउन सकेका छैनौं । दोस्रो नयाँ साथीहरुलाई पार्टीमा आकर्षित गर्न हाम्रो कोशिस पुगेको छैन । किनकी संगठन बलियो भएन भने सिंगो पार्टी कमजोर हुन्छ । बर्षौंदेखि हाम्रा भातृसंगठनहरुको अधिवेशन पनि हुन सकेको छैन । जसले गर्दा पार्टी पनि शिथिल हुँदै गएको छ । त्यसैले वडास्तरदेखिनै यसलाई गतिशिलता दिदैं केन्द्रसम्म हामीले संगठनलाई मजबुद बनाउन आवश्यक छ ।
तपाईको उम्देवारीले संगठन बलियो हुन्छ भन्ने आधार के हो ?
निकै महत्वपूर्ण प्रश्न गर्नु भयो । जिल्लाको विभिन्न तह तप्कामा रहेर जिम्मेवारी निभाईसकेको र निभाउंँदै आएका कारण मसँग धेरै अनुभव छ । काम गर्ने सकारात्मक उर्जा छ । मसँग यस सम्बन्धमा स्पस्ट दृष्टिकोण र मार्गचित्र पनि छ । मलाई पार्टीमा समस्याको चुरो मात्र होइन समाधानको उपायहरु पनि थाहा छ । त्यो भन्दा बढी मसँग इच्छाशक्ति र सामथ्र्य पनि छ । म गहिरो आत्मबिश्वासका साथ भन्न चाहन्छु की पार्टीको सचिव पदमा निर्वाचित भएँ भने पार्टीलाई गतिशिल बनाउन सक्छु । सबैसँग मिलेर अगाडि बढ्ने मेरो इच्छा र क्षमताले पार्टीलाई एकढिक्का बनाउन सहयोग पुग्छ ।
सचिव पदमा प्रत्यासी त धेरै हुनुहुन्छ तर प्रतिनिधिले तपाईलाई नै भोट किन दिने ?
यो प्रश्न सबै प्रतिनिधिको मन मस्तिष्कमा खेल्ने प्रश्न हो । प्रजातान्त्रिक अभ्यासमा सचिव पदजस्तो गरिमामय एवं जिम्मेवारी बढी भएको पदमा प्रत्यासीहरु धेरै हुनु नौलो बिषय होइन ।
तर पार्टीमा संगठनमा हिजोदेखि कसको योगदान कति छ भन्ने कुरा नेता कार्यकर्ताले मुल्यांकन गर्ने कुरा हो । मेरो हकमा भन्नुहुन्छ भने अघि पनि मैले भनिसकें म सानो उमेरदेखि संगठनमा क्रियाशील व्यक्ति हुँ । दोस्रो जनआन्दोलन ०६२÷६३ को क्रममा समेत म जेल जीवन बिताएको मान्छे । ममा केही योगदान दिउँ भन्ने हुटहुटी, जांँगर र जोश पनि छ । मैले आम नेता कार्यकर्ताको मन र विश्वास पनि जितेको छु भन्ने लाग्छ । हिजोका दिनमा मतदाताहरुले जिताउनका लागि मात्रै मत दिने गर्थे । पछिल्लो समय मानिसमा सोच , चेतनामा परिवर्तन आएको छ ।मत खेर नजाओस र कसलाई मत दिंदा समग्र पार्टी , संगठन, देश र समाजलाई कतिको फाइदा हुन्छ भन्ने कुरा मतदातामा चेतना विकसित हुँदै आएको छ । म विश्वासका साथ भन्न चाहन्छु उहाँहरुले म जत्तिको युवा तथा योग्य व्यक्तिलाई मत दिएर आफ्नो मतको सदुपयोग गर्न जान्नु भएकै छ । साथै नाता ,वर्ग भूगोल, जात र गुट हेरेर मलाई भोट नदिनुहोस् । भोट भिक्षा होइन माग्ने आउनेलाई दिने । मसँग संगठन निर्माण सम्बन्धि थुप्रै मुद्दाहरु छन् । ती मुद्दाहरुलाई सम्बोधन गर्न र स्थापित गर्न मलाई भोट दिनुहोस् भनेर आम मतदातासँग नम्र निवेदन गर्दछु ।
पार्टीलाई गतिशील बनाउने तपाईसँग के कस्ता एजेण्डा छन् जुन अरुसँग छैनन ?
एजेण्डा मसँगमात्र होइन अरु उमेदवार साथीहरुसँग पनि हुन्छन् नै ।चुनावमा विभिन्न एजेण्डा उठ्नु र उठाउनु सामान्य र नियमित प्रक्रिया हो । तर बोल्नु र कार्यान्वयन गर्नु फरक बिषय हो । र उनीहरुले उठाएका मुद्धा साँच्चै जायज र व्यवहारिक छन् र कार्यान्वयन हुन लायक वा सम्भव छन् त भन्ने बिषय महत्वपूर्ण हो ।
उम्मेदवारले उठाएका त्यस्ता मुद्दाहरु पुरा गर्न के ऊ साच्चै सक्षम छ त ? ऊ कस्तो स्कुलिङबाट आएको छ ? उसले राजनितिलाई कसरी बुझेको छ ? ऊ भित्र कत्तिको इमान र नैतिकता छ ? मतदाता प्रतिनिधिहरुले बुझ्नु पर्ने कुरा यी हुन् । बिरालोले दुधको सुरक्षा गर्छु भन्यो भने त पक्कै पनि कसैले विश्वास गर्दैन होला । त्यसैले मैले भन्ने गरेको छु कि भोट (मत) भनेको विश्वास हो । विश्वास कसलाई गर्ने या कसलाई नगर्ने त्यो पक्कै पनि २१ औं शताब्दीका साथीहरुले बुझ्नु भएको छ । मलाई उहाँहरुको विवेकमाथिपूर्ण विश्वास छ ।
त्यसो भए मतदातालाई आकर्षित गर्ने तपाईँका मुल मुद्धा के के हुन् ?
पहिलेदेखिनै भन्दै आएको छु मैले मुख्यतया २ वटा मुद्दा उठाएको छु । पहिलो नीतिगत सुधारका मुद्दा । अर्को व्यवस्थापकीय सुधारका मुद्दा । राजनीतिमा क्रियाशिल मान्छेले सम्मान सहयोग र सहभागिता खोजेको हुन्छ । यी कुराहरु सुनिश्चित नगर्ने हो भने मान्छे राजनीतिमा आउनै चाहदैन । मान्छे विभेद हुनुहुन्न भन्छ तर ऊ सधै सकारात्मक विभेदको कुरा गरिरहेको हुन्छ । जुन कुरा एक हिसाबले जायज पनि छ । राजनीतिमा डँडेलो लगाउने र निभाउनेको एउटै मूल्यांकन त हुन सक्दैन नि । हैन? यी कुराहरुको विषयमा गफ गरेर र चर्का भाषण गरेर मात्र हुँदैन । यी र यस्ता थुप्रै विषयलाई पार्टीले आफ्नो नीतिमा समेटेर साथीहरुलाई भरोसा दिलाउनु पर्ने पहिलो आवश्यकता देखेको छु ।
त्यसैगरी पार्टीले चलाउने विभिन्न कार्यक्रमहरु चाहे आन्दोलन होस् चाहे चुनावी अभियान होस चाहे पार्टीका अन्य गतिविधि नै किन नहुन् त्यस्ता कार्यक्रमलाई व्यवस्थित,मर्यादित, अनुशासित र वैज्ञानिक ढंगबाट संचालन गर्ने विषयमा संकीर्ण परम्परालाई हटाउँदै जनचाहना बमोजिमका आधुनिक तौरतरिकासाथ अगाडि सार्नुपर्छ भन्ने मेरो स्पष्ट धारणा छ ।
तपाईलाई थाहा नै छ पार्टीमा दुईबटा खेमा हाबी छन् । उमेद्वारी पनि त्यसरी नै दिने गरिएको छ । तपाई कुन खेमाको उम्मेदवार हो ?
म स्थायी टिममा विश्वास गर्ने मान्छे होइन । टिम मुद्दा मिल्नेहरुको बन्नु पर्छ भन्ने मान्छे हो । म गुटमा भन्दा गुण र एकतामा विश्वास गर्ने मान्छे । त्यसैले मैले उठाएका मुद्दा जोसँग मिल्छ म त्यही टिमको उम्मेदवार हो । तर एउटा कुरामा म के विश्वस्त छु भने टिमवर्क विना हाम्रा मुद्दालाई स्थापित गराउन सक्दैनौं । माथि केन्द्रमा जो जसको मान्छे भएपनि जिल्लामा कम्तिमा विचार र मुद्धा मिल्नेहरु एक हौं भन्ने गरेको छु । गुट उपगुटले पार्टीलाई हित गर्दैन । महाधिवेशनले हामी एक भएको सन्देश पनि दिन सक्नु पर्छ भन्ने मेरो धारणा हो । हेरौं के हुन्छ ।
कुनै एउटा टिमको साथ समर्थन विना चुनाव जित्न सक्छु जस्तो लाग्छ तपाईलाई ?
म शेरबहादुर दाई, रामचन्द्र दाई, विमलदाई, शशाङ्क दाई, प्रकाशमानदाई, शेखर दाई सबैलाई उत्तिकै आदर र सम्मान गर्दछु । उहाँहरु हाम्रो पार्टीको सम्मानित र शिर्षस्थ नेताहरु हुनुहुन्छ । मैले कहिल्यै पनि निरपेक्ष विरोध र समर्थन कसैको गरेको छैन । गर्नेपनि छैन । अर्को कुरा व्यक्तिभन्दा संस्था ठुलो हुन्छ । नेताको गुण र दोषको आधारमा आफ्नो धारणा राख्दै आएको छु । म पार्टीलाई मायाँ गर्ने मान्छे हुँ ।त्यसैले पार्टी संगठनलाई माया गर्ने सबैले मलाई भोट दिनुहुन्छ भन्ने कुरामा म विश्वस्त छु ।
जिल्लामा सभापतिपदका लागि पनि थुप्रै आकांक्षीहरु छन् ।तपाईको सभापति चाहीँ को हो त ?
म अहिले अधिवेशनको संघारमै आईपुग्दा छलफलमै छु । सबैसँग संवाद गरिरहेको छु । कोही कसैसँग मेरो आग्रह, पूर्वाग्रह छैन । जो सभापति भएपनि मिलेर कामगर्न सक्छु भन्ने आत्मविश्वास मसँग छ । इमान र नैतिकताको राजनीतिमा जो अब्बल देखिन्छन, म उहाँसँगै हुन्छ ।
प्रतिनिधि साथीहरुलाई केही सन्देश दिनचाहनु हुन्छ कि ?
सन्देश दिने म त्यति ठूलो मान्छे पनि होइन र बन्न पनि चाहन्न । म सबैलाई सम्मान आदर गर्न चाहन्छु । बिपीले भने जस्तै म सबै साथीहरुको मन मस्तिष्कमा बस्न लायकको एउटा असल मान्छे बन्न चाहन्छु । र मानिस ब्रेडले होइन ब्रेनले चल्नुपर्छ भन्ने बिपीको सन्देश स्मरणगर्न सबैलाई अनुरोध गर्न चाहन्छु ।