चितवन मेडिकल कलेजका अध्यक्ष एवं प्रबन्ध निर्देशक प्रा.डा. हरिश्चन्द्र न्यौपानेले जिल्लामा सेवा विस्तार राम्रो हुँदै गएको भन्दै थप गुणस्तरमा जोड दिनुपर्ने बताउनुभयो । सरोकारवालाहरु मिलेर काम गर्दा बिरामीलाई समेत फाईदा पुग्नेमा उहाँको जोड थियो । उहाँले भन्नुभयो “अब हामी नेपालको कुनै ठाउँमा भन्दा उपचारमा कमजोर छैनौं ।” भारत र अन्य देश जाने बिरामीलाई रोक्ने गरी पूर्वाधार, उपकरण र जनशक्ति चितवनमै रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

उहाँले यहाँको स्वास्थ्य क्षेत्रलाई थप उत्कृष्ट बनाउन कोअर्डिनेशन कमिटी बनाएर अघि बढ्नु पर्ने बताउनुभयो । कमिटीमार्फत् मनिटरिङ र फलोअप गर्न सहज हुने उहाँको भनाई छ । उहाँले भन्नुभयो “राज्यका निकायमा समन्वय गर्न पनि कमिटी आवश्यक छ ।” नेपालका सबैभन्दा धेरै स्पेशलाईज सर्भिस (विशिष्टिकृत सेवा) चितवनमा रहेको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “क्यान्सर अस्पताल, दुई मेडिकल कलेज र भरतपुरमा अस्पतालमा रहेका स्पशलिष्टहरु जोड्ने हो भने नेपालका अन्य शहरमाभन्दा धेरै स्पेशलिष्ट चितवनमा हुनुहुन्छ ।” यो कुरा सर्वसाधारणसम्म पुग्न नसक्दा चितवनको स्वास्थ्य क्षेत्रले चाहे जति सफलता पाउन नसकेको उहाँको भनाई छ ।

कलेज अफ मेडिकल साईन्सेस भरतपुरका निर्देशक डा. भी नटराज प्रसादले आफूले साँझ अबेर काठमाण्डौंमा भिडियो एक्सरे गर्ने चिकित्सक नभेटेको चर्चा गर्दै यस हिसाबले चितवनका जनता भाग्यमानी रहेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “चितवनमा चौबीसै घण्टा सबै स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध छन् ।” उहाँले चितवनको सेवा उत्कृष्ट रहेको चर्चा गर्दै भन्नुभयो “यतिले हामीलाई सन्तुष्टि हुँदैन थप गुणस्तरीय सेवा दिनुपर्छ, त्यसका लागि सबै मिलेर काम गर्नुपर्छ ।” उहाँले थप्नुभयो “पहिलो काम मिलेर अस्पतालजन्य फोहोरमैलाको व्यवस्थापनको काम गरौं ।” सरोकारवालासँगै मिलेर काम गर्न सकेमा स्वास्थ्य क्षेत्रको विकासमा टेवा पुग्नेमा उहाँको जोड थियो ।

कार्यक्रममा भरतपुर अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेण्डेण्ट प्रा.डा.कृष्णप्रसाद पौडेलले चितवनको स्वास्थ्य क्षेत्र उत्कृष्ट रहेर पनि मोफसल मानसिकता रहेको बताउनुभयो । उहाँले राज्यले योजना नगरे पनि चितवन मेडिकल सिटी बनिसकेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “कोअर्डिनेशन शुन्य छ, तर जनस्तरबाट मेडिकल सिटी बनिसक्यो ।” चितवनमा मर्यादित उपचारसहितको न्याय पाईन्छ भन्ने बनाउनु पर्ने डा. पौडेलको भनाई छ । उहाँले बाहिरी जिल्लाबाट उपचारका लागि आउने न्यून आय भएकाहरुको लक्षित गरी भरतपुरमा धर्मशाला निर्माण गर्नुपर्ने बताउनुभयो ।

वीपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पतालका कार्यकारी निर्देशक डा. देजकुमार गौतमले आफूहरुले भरतपुर अस्पताल र दुई मेडिकल कलेजहरुसँग समन्वयात्मक ढंगले काम गर्दै आएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “हिजोका दिनमा हामीसँग कुनै औषधि नहुँदा अरु अस्पतालहरुसँग मागेर काम गरेका छौं । उहाँहरुसँग नहुँदा हामीले दिएका छौं ।” समन्वयका लागि मेकानिजम बनाउनु पर्नेमा उहाँको जोड दियो । उहाँले भन्नुभयो “यस्ता छलफल निरन्तर हुनुपर्छ ।”

कलेज अफ मेडिकल साईन्सेका आवासीय निर्देशक डा.मनोहर प्रधानले यहाँको स्वास्थ्य क्षेत्रमा अझै गर्न सकिने ठाउँ रहेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “उपचारको अन्तिम गन्तव्य चितवन हो भन्ने बनाउन सकिएको छैन ।” यहाँको स्वास्थ्य शिक्षा उत्कृष्ट रहेको चर्चा गर्दै डा. प्रधानले विदेशी विद्यार्थी ल्याएर पढाउन सके यहाँको पर्यटन क्षेत्रमा पनि टेवा पुग्ने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “विद्यार्थी भेट्न अभिभावकहरुरु आउँछन्, यहाँका पर्यटकीय स्थलको अवलोकन पनि गरेर जान्छन् ।” यहाँको स्वास्थ्य क्षेत्रमा कोअर्डिनेशन हुन सक्यो थप उपलब्धीपूर्ण हुने उहाँको भनाई छ ।

चितवन मेडिकल कलेजका निर्देशक डा.दयाराम लम्सालले जिल्ला बाहिर अनावश्यक रिफर रोक्नु पर्ने बताउनुभयो । चितवनको स्वास्थ्यलाई केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय तहले हेर्ने दृष्टिकोणमा परिवर्तन ल्याउनु पर्ने उहाँको भनाई छ । यस्तो छलफल कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिनुपर्नेमा डा. दम्सालको जोड थियो ।

कार्यक्रममा एनपिआई नारायणी सामुदायिक अस्पतालका प्रबन्ध निर्देशक बिष्णु कुँवरले अस्पतालहरुबीच हार्दिकता र समन्वय हुन नसक्दा यही उपचार हुन सक्ने बिरामीहरु पनि अन्यत्र रिफर हुँदै आएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो “समन्वय भयो भने अहिले रिफर गरिएका ६० प्रतिशत बिरामी यही उपचार सम्भव छ ।”

निजी अस्पताल समन्वय समिति चितवनका सचिव बिक्रम अधिकारीले समन्वयमा काम गर्न सकेमा काममा सहजतासँगै गुणस्तरमा सुधार आउने बताउनुभयो । जिल्लामै उत्कृष्ट सेवा दिन सकिने भए पनि उचित प्रचारप्रसारको अभावमा बिरामीहरु बाहिर जाने गरेको भन्दै उहाँले नेपालमा हुने स्वास्थ्य सेवा यही दिन सकिने बताउनुभयो ।

सो अवसरमा कान्तिपुर हेल्थका प्रधान सम्पादक तिलक रिमालले जिल्लाका सरोकारवाला अस्पतालका प्रमुखहरुको उपस्थितिमा कार्यक्रम भएको यो पहिलो भएको बताउनुभयो । अस्पतालहरुबीच समन्वय हुन नसक्दा सर्वसाधारणले यही पाउन सक्ने सेवा लिन अन्यत्र जानु पर्ने बाध्यताको अन्त्य गर्न कार्यक्रम आयोजना गरिएको रिमालको भनाई थियो । उहाँले अस्पतालहरुबीचको सम्बन्ध सुमधुर बनाउँदै यहाँको स्वास्थ्यको गुणस्तर सुधार गर्न कान्तिपुर हेल्थले सधैं सकारात्मक पहल गर्ने बताउनुभयो ।

छलफलपछि जिल्लाको स्वास्थ्य क्षेत्रको विकासका लागि भरतपुर अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेण्डेण्ट प्रा.डा. कृष्णप्रसाद पौडेलको संयोजकत्वमा पाँच सदस्यीय समन्वय समिति गठन गरिएको छ । समितिको सदस्यहरुमा वीपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पतालका कार्यकारी निर्देशक डा.देजकुमार गौतम, कलेज अफ मेडिकल साईन्सेसका आवासीय निर्देशक डा. मनोहर प्रधान, चितवन मेडिकल कलेजका निर्देशक डा.दयाराम लम्साल र नारायणी सामुदायिक अस्पतालका प्रबन्ध निर्देशक बिष्णु कुँवर हुनुहुन्छ ।

समितिले पहिलो काम यहाँको अस्पतालजन्य फोहोर व्यवस्थापन गर्न समन्वय र पहल गर्नेछ । यसैगरी केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय सरकासँग समन्वय गर्दै यहाँको स्वास्थ्य क्षेत्रमा रहेका समस्या समाधान गर्न समितिले काम गर्ने जनाईएको छ ।